Energiebelasting op energieverbruik

Net als voorgaande jaren wil het kabinet in 2021 de energiebelasting op gas gaan verhogen en de energiebelasting per kWh stroom laten dalen. Wat doet dit met uw energierekening en de veranderingen van de overheidsheffingen?

 

Energiebelasting

Uw energierekening bestaat voor een aanzienlijk deel uit overheidsheffingen. Zo betaalt u energiebelasting en Opslag Duurzame Energie- en Klimaattransitie (ODE). Daarnaast betaalt u 21% btw over alle leveringskosten, netbeheerkosten én over de overheidsheffingen. Ook over de energiebelasting wordt dus 21% btw berekend. Hoeveel energiebelasting betaalt u in 2021  per kubieke meter (m³) gas en per kilowattuur (kWh) stroom?

Helft energierekening bestaat uit belasting

De totale energierekening in 2020 bestaat voor een gemiddeld huishouden (3500 kWh en 1500 m³) voor 46,5 procent uit belastingen. In 2019 was dit nog 48,1 procent en in 2018 nog 45,2 procent. Hoewel de belasting op gas jaarlijks flink wordt verhoogd, is door de verhoging van de vermindering energiebelasting het percentage aan overheidsheffingen in 2020 gezakt.

Opbouw overheidsheffingen

Energiebelasting en ODE zijn overheidsheffingen die u betaalt over elke kWh stroom of m³ gas die u verbruikt. Van de totale overheidsheffingen is in 2020 80,4 procent energiebelasting en 19,6 procent ODE. Daarbij is de vermindering energiebelasting buiten beschouwing gelaten.

Opslag Duurzame Energie- en Klimaattransitie

In januari  2013 is de wet ODE aangenomen om de uitgaven te dekken ter stimulering van duurzame energie. U betaalt deze belastingen aan uw energieleverancier die ze weer afdraagt aan de Belastingdienst. Sinds de ODE is ingevoerd zijn de tarieven ieder jaar behoorlijk verhoogd.

Grafiek Opslag Duurzame Energie- en Klimaattransitie pr kWh stroom en M3 gas
De aangekondigde verhoging voor 2021 zorgt er voor een gemiddeld huishouden (3500 kWh en 1500 m³) voor dat de energierekening sinds de invoering 281 euro duurder is geworden. Ten opzichte van dit jaar zal de verhoging van de ODE op de gemiddelde energierekening in 2021 voor een stijging van 25 euro zorgen.

Overheidsheffingen in 2021: Energiebelasting en ODE

Overheidsheffing energie. 2020. 2021
Energiebelasting 5000 kWh stroom € 591,- € 570,-
Opslag Duurzame Energie (ODE) € 165,- € 182,-
Energiebelasting 9000 m3 gas € 844,- € 927,-
Teruggave energiebelasting -€ 527,- -€ 559,-

Net zoals voorgaande jaren gaat in 2021, volgens de plannen die op Prinsjesdag zijn gepresenteerd, de energiebelasting op stroom iets omlaag en gas wederom omhoog. De vermindering energiebelasting (heffingskorting) neemt voor het tweede jaar op rij toe. Dat betekent vooral goed nieuws voor huishoudens met een laag gasverbruik. Maar voor de grotere huishoudens en de huishoudens met een flink gasverbruik pakken de plannen minder gunstig uit. Zie onderstaand voorbeeld voor een stroomverbruik van 5000 kWh en 9000 m³ gas per jaar (bedragen afgerond op euro’s en inclusief btw). Daaruit blijkt dat bij gelijkblijvend verbruik de belastingen op energie in 2021 met € 216 stijgen. Let op: het gaat alleen over de belasting. De totale energierekening hangt ook af van de prijzen die energieleveranciers voor stroom en gas rekenen.
De energiebelasting op gas wordt met 1,87 cent per m³ verhoogd in 2021. Daarmee komt de gasbelasting op 42,17 cent per m³ inclusief btw. De verhoging van de gasbelasting gaat het kabinet compenseren door onder andere de belasting op stroom te verminderen. De stroombelasting zal met 0,0041 cent per kWh omlaag gaan. Daarmee komt de stroombelasting op 11,41 cent per kWh inclusief btw.
Daarbovenop is vorig jaar ingevoerd dat de ODE eerlijker verdeeld zal worden tussen huishoudens en bedrijven. Dit is per 1 januari 2020 van een 50/50 verdeling naar een derde/twee derde verdeling ten gunste van huishoudens gegaan. Uit de belastingplannen blijkt nu dat de ODE voor stroom naar 3,63 cent per kWh gaat en de ODE voor gas naar 10,30 cent inclusief btw.

Energiebelasting door de jaren heen

De lastenvermindering voor een gemiddeld huishouden wordt enorm benadrukt door het kabinet. Echter is dit slechts een verzachting van de lasten die in de afgelopen jaren enorm zijn opgevoerd. De grafiek hieronder toont dat de belasting per kWh stroom de afgelopen jaren is verminderd, maar dat de belasting per m³ gas flink is gestegen. Dat heeft ervoor gezorgd dat de energierekening een stuk duurder uitviel de afgelopen jaren.

Grafiek energiebelasting
-De zichtbare trend in de grafiek zet zich ook in 2021 voort. Doordat de energiebelasting voor gas harder stijgt dan dat de energiebelasting voor stroom daalt, stijgt de totale energiebelasting die u moet betalen. Gelukkig staat daar wel een verhoging van de vermindering energiebelasting tegenover. Hierdoor merkt een gemiddeld huishouden op jaarbasis weinig van de belastingverhogingen.

Vermindering energiebelasting (Heffingskorting)

De overheid ziet een deel van het energieverbruik als basisbehoefte. Elk huishouden heeft een bepaalde hoeveelheid gas en elektriciteit nodig, hierover hoeft u geen belasting te betalen. De energiebelasting wordt daarom verminderd met een vast bedrag per elektriciteitsaansluiting per jaar, dat wordt verrekend via uw energierekening. De vermindering energiebelasting geldt alleen voor iemand met een aansluiting van stroom. Daarnaast moet er sprake zijn van stroomverbruik, ook al is dit maar 1 kWh. Als dit niet het geval is, krijgt u geen vermindering energiebelasting uitgekeerd. De vermindering wordt jaarlijks opnieuw vastgesteld en geldt alleen voor onroerende zaken met een verblijfsfunctie.
Betaalt u in een jaar minder energiebelasting dan het bedrag van de belastingvermindering? Dan krijgt u toch de volledige belastingvermindering. Dit geldt ook bij groene stroom. Verhuist u binnen de verbruiksperiode van een jaar? Dan wordt de belastingvermindering naar evenredigheid berekend. In 2020 is dit bedrag € 527,17. Per 1 januari 2021 wordt dit bedrag verhoogd naar € 558,56. Dit betekent dat u € 31,39 meer terug krijgt dan in 2020. De overheid komt met deze verandering vooral de kleine huishoudens en de huishouden met een relatief laag gasverbruik tegemoet. Voor die huishoudens zullen de veranderingen ervoor zorgen dat het belastingaandeel van de energierekening aanzienlijk omlaag gaat.
Grafiek Vermindering Energiebelasting (heffingskorting)

Veelgestelde vragen omtrent energiebelasting

Waarom zie ik een gemiddelde prijs op mijn jaarafrekening?
Uw jaarafrekening loopt vaak niet precies van 1 januari tot en met 31 december, maar bijvoorbeeld van 1 april 2019  tot en met 31 maart 2020. U ziet dan op uw energierekening een gemiddelde prijs voor de energiebelasting. Van 1 april 2019  tot en met 31 december 2019  betaalt u het tarief van 2019, voor de periode in 2020  betaalt u het tarief van 2020.
Waarom heft de overheid belasting over het energieverbruik?
Energieverbruik kan leiden tot het opraken van fossiele brandstoffen, uitstoot van broeikasgassen en verzuring. Daarom heft de overheid belasting over het energieverbruik. Hierdoor wordt energie duurder en zullen verbruikers er naar verwachting bewuster en zuiniger mee omgaan.
Moet ik deze belasting betalen als ik zelf elektriciteit opwek?
Ja, deze belasting is ook van toepassing als u zelf elektriciteit opwekt. Over het nettoverbruik betaalt u energiebelasting, btw, het leverings- en het netwerktarief. Het nettoverbruik is de gebruikte energie min de terug geleverde stroom. Voor meer informatie kunt u terecht bij de Belastingdienst of uw energiebedrijf.
Waaraan wordt de energiebelasting besteed?
Een klein deel van het geld dat de overheid ‘int’ met de energiebelasting-heffing wordt besteed aan het stimuleren van duurzame energiebronnen. Verreweg het grootste deel wordt onder andere via belastingverlaging teruggesluisd naar de betalende verbruiker.
Waarom is het belastingtarief voor groene en grijze stroom nu even hoog?
Op 1 januari 2005 is het verlaagde belastingtarief voor groene stroom komen te vervallen. In plaats van het stimuleren van de vraag naar groene stroom, wordt het produceren van groene stroom bevorderd. De overheid hoopt dat energiebedrijven daardoor meer groene stroom gaan produceren, wat uiteindelijk weer beter is voor het milieu. De prijs van groene stroom blijft naar verwachting concurrerend met die van grijze stroom.
Over welke tarieven moet ik btw betalen?
Zoals over bijna alle producten betalen consumenten ook over energie 21% btw. Energieleveranciers en netbeheerders brengen deze btw bij u in rekening en dragen deze vervolgens af aan de belastingdienst. Er wordt ook btw geheven over deze belasting. Bij energie geldt dus dat over de gehele rekening btw geheven wordt.

Deze tekst is gebaseerd op de informatie van GasLicht.com maart 2021